«Είμαι παρθένα;», ρώτησε μια άγνωστη την Abir Sarras, με μήνυμα που έφθασε στο inbox της. Εκείνη δεν ήταν σίγουρη πώς να απαντήσει. Πόσο μάλλον όταν η αμηχανία της διογκώθηκε από τη φωτογραφία που συνόδευε το μήνυμα. Ήταν η πρώτη φορά που της έστελναν αυτό που περιέγραψε ως «σέλφι κόλπου».

Εκείνη την εποχή, η Sarras ήταν διαχειρίστρια στη σελίδα του Facebook “Love Matters Arabic”, η οποία παρέχει συμβουλές για σχέσεις και σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα αραβικά.

Με πρόδηλη – ακόμα και στον γραπτό λόγο – την ανησυχία της, η γυναίκα εξηγούσε πως ήθελε να βεβαιωθεί ότι ήταν παρθένα καθώς βρισκόταν σε σχέση και επρόκειτο να αρραβωνιαστεί.

«Μισώ αυτή τη λέξη: maftuuha – ρώτησε αν ήταν τέτοια, ρώτησε αν ήταν “ανοιχτή”», ανέφερε η Sarras, αδυνατώντας να κρύψει την έντονη απαρέσκειά της.

Sex Αυτοσεξουαλικότητα: Μήπως ερεθίζεσαι κι εσύ με τον εαυτό σου;

Αυτό που πραγματικά ρωτούσε η νεαρή ήταν αν η Sarras μπορούσε να διακρίνει τον παρθενικό υμένα της και να τη διαβεβαιώσει ότι ήταν «άθικτος».

Προταρβούσε λόγω των φρικτών αντιλήψεων που διέπουν την κοινότητά της και κρατούν σιδηροδέσμιες τις γυναίκες, οι οποίες «οφείλουν» να παραμείνουν παρθένες μέχρι τον γάμο τους και να το «πιστοποιήσουν» με το αίμα τους, υπό το αδιάκριτο βλέμμα του κριτή – συζύγου.

Η απαρχαιωμένη αυτή θεώρηση, ότι ο παρθενικός υμένας παρέχει φυσική «απόδειξη» του σεξουαλικού ιστορικού, αποτέλεσε τα σαθρά θεμέλια του τεστ παρθενίας, μιας πρακτικής που καταδικάστηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 2018 ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Τέτοιες «εξετάσεις» μπορεί να έχουν διαφορετικές μορφές. Για την ακρίβεια, το εύρος τους είναι τρομακτικά ευφάνταστο. Από φυσική μέτρηση του παρθενικού υμένα ή της κολπικής χαλάρωσης, μέχρι τελετουργίες τη νύχτα του γάμου, καθώς η οικογένεια της νύφης ή του γαμπρού – ενίοτε και των δύο ή όλο το χωριό – αναμένει με ανυπομονησία τα αποτελέσματα πάνω σε ένα λευκό σεντόνι. Οι κόκκινοι «λεκέδες» θα δώσουν το έναυσμα για ξέφρενους πανηγυρισμούς, επιβεβαιώνοντας όχι μόνο ότι η νύφη ήταν «αγνή», αλλά τον εκφυλισμό των ανθρώπινων αξιών και τον απόπατο της ανθρώπινης φύσης.

Παρά το γεγονός πως, όχι μόνο δεν έχει καμία επιστημονική βάση, αλλά είναι ένα κοινωνικό αποκύημα χωρίς βιολογική υπόσταση, εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το σεξουαλικό ιστορικό μιας γυναίκας είναι κατά κάποιο τρόπο «γραμμένο» στην ανατομία της, ενώ όλες οι γυναίκες αιμορραγούν την πρώτη φορά που κάνουν σεξ.

Και μπορεί φυσικά κανένα από τα δύο να μην ισχύει, ωστόσο τέτοιες πεποιθήσεις έχουν μπολιαστεί σε γλώσσες, θρησκείες και κοινότητες ανά τον πλανήτη.

Στο βιβλίο “Losing It”, η Sophia Smith Galer προσπάθησε να χαρτογραφήσει τον μύθο του παρθενικού υμένα, σταχυολογώντας τις ερωτήσεις που απευθύνουν οι άνθρωποι γι΄ αυτόν (όπως εκείνη που έφθασε στη Sarra) και καταγράφοντας, τόσο πού, όσο και από ποιον υποστηρίζονται οι λανθασμένες αντιλήψεις. Παράλληλα, προσπάθησε να εξακριβώσει αν πίσω από την αδιάλειπτη και επονείδιστη εξάπλωσή τους κρύβεται η έλλειψη επιστημονικής έρευνας.

Η Βρετανίδα συγγραφέας και δημοσιογράφος εντόπισε άφθονη επιστημονική έρευνα που καταρρίπτει τον συγκεκριμένο μύθο.

Ανακάλυψε ωστόσο κι έναν κόσμο στον οποίο ορισμένοι γιατροί τον θρέφουν και πολλά νομοθετικά όργανα τον επωάζουν. Είναι ο ίδιος κόσμος όπου συχνά κυριαρχεί η πλήρης άγνοια για τον παρθενικό υμένα, ενώ η παντελής απουσία του χαρακτηρίζει τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση.

Γιατί υπάρχει τελικά ο παρθενικός υμένας;

Ο παρθενικός υμένας είναι ένας μικρός, μεμβρανώδης ιστός που μπορεί να βρεθεί κοντά στο άνοιγμα του κόλπου. Αλλά είναι πραγματικά απίστευτο πώς σε ένα μικροσκοπικό κομμάτι ιστού, φαινομενικά χωρίς χρησιμότητα, έχει αποδοθεί τόσο ανακριβής σκοπός.

Ενδεικτικό μάλιστα είναι το γεγονός ότι ακόμα και μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας δεν έχουν ξεθυμάνει οι συζητήσεις για τον αρχικό λόγο ύπαρξης του παρθενικού υμένα.

Πρόκειται για κάποιο «κατάλοιπο» απ΄ όταν τα προϊστορικά θηλαστικά ξεγλίστρησαν στη στεριά, εγκαταλείποντας το νερό; Υπάρχει προκειμένου τα βακτήρια των κοπράνων να μην εισέλθουν στον κόλπο κατά τη βρεφική ηλικία;

Κανείς δεν γνωρίζει πραγματικά. Ο συγκεκριμένος ιστός φαίνεται πάντως να έχει σημαντικότερο ρόλο σε ορισμένα άλλα είδη. Για παράδειγμα, ο παρθενικός υμένας των ινδικών χοιριδίων διαλύεται όταν εισέρχεται σε περίοδο αναπαραγωγής και στη συνέχεια αναπτύσσεται ξανά όταν αυτή ολοκληρωθεί.

Διαβασε ακομα

Άναψε ένα κεράκι αυτήν τη μέρα της εβδομάδας για λεφτά και καλύτερο σεξ

Αλλά των γυναικών δεν είναι τόσο «περιπετειώδης», ούτε κρύβει τέτοιες εκπλήξεις. Επίσης, ο παρθενικός υμένας μπορεί να διαφέρει πολύ από γυναίκα σε γυναίκα, ενώ ελάχιστες έχουν δει, μεγαλώνοντας, πώς μπορεί να μοιάζει.

Την ίδια ώρα, πολλοί πιστεύουν λανθασμένα ότι ο παρθενικός υμένας σφραγίζει πάνω από τον κόλπο, μη συνειδητοποιώντας ότι έτσι μια γυναίκα δεν θα μπορούσε να έχει έμμηνο ρύση (μια μειοψηφία γυναικών έρχεται αντιμέτωπη με τη συγκεκριμένη κατάσταση και χρειάζεται να υποβληθεί σε υμενεκτομή).

Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι παρθενικοί υμένες έχουν δακτυλιοειδές σχήμα ή μισοφέγγαρου, ενώ ποικίλλουν όσον αφορά στο πάχος. Λίγες, επίσης, γυναίκες γνωρίζουν ότι μπορεί να αλλάξει με την ηλικία, ότι μερικές δεν έχουν καν εκ γενετής ή ότι ενδέχεται να εξαφανιστεί, έτσι κι αλλιώς, όταν ωριμάσουν σεξουαλικά. Όπως ακόμα κι ότι μια ευρεία γκάμα δραστηριοτήτων: από την άσκηση μέχρι τον αυνανισμό και το διεισδυτικό σεξ, μπορεί να τον τεντώσουν ή να τον σκίσουν.

Μια μελέτη διαπίστωσε, μάλιστα, ότι το 52% των σεξουαλικά ενεργών έφηβων κοριτσιών ισχυρίστηκε πως δεν είχε «καμία αναγνωρίσιμη αλλαγή στον ιστό του υμένα».

Παρεννοημένα συμπεράσματα και ανακρίβειες

Τίποτα απ΄ όλα αυτά δεν σημαίνει ότι υπάρχει η παραμικρή εγκυρότητα στην ιδέα ότι μπορεί κάποιος να διαπιστώσει τη σεξουαλική δραστηριότητα με μια φυσική εξέταση του παρθενικού υμένα.

Βάσει μιας μικρής μελέτης στην οποία έλαβαν μέρος 36 έγκυες έφηβες και δημοσιεύθηκε το 2004, εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό ήταν σε θέση να εντοπίσει «έγκυρα ευρήματα διείσδυσης» μόνο σε δύο περιπτώσεις.

Μία άλλη μελέτη του 2004 διαπίστωσε ότι το 52% των σεξουαλικά ενεργών έφηβων κοριτσιών που ερωτήθηκαν δεν διαπίστωσε «καμία αναγνωρίσιμη αλλαγή στον ιστό του υμένα». Η διαδεδομένη, διττή αντίληψη ότι οι γυναίκες είτε είναι σεξουαλικά ενεργές και δεν έχουν ορατό παρθενικό υμένα, είτε είναι παρθένες και έχουν, απλά δεν είναι ακριβής.

Body + Soul Η «κρυφή» διαταραχή που καταστρέφει τις γυναίκες

Το αίμα στο σεντόνι, ένα είδος τεστ παρθενίας που χρησιμοποιούν ακόμη σε πολλές γωνιές του πλανήτη, βασίζεται επίσης σε παρεννοημένα συμπεράσματα.

Κάποιοι παρθενικοί υμένες μπορεί να αιμορραγήσουν όταν τεντωθούν για πρώτη φορά εάν αυτό γίνει απότομα ή αν η γυναίκα δεν είναι χαλαρή, ωστόσο, στην πραγματικότητα, το αίμα είναι πολύ πιο πιθανό να προέλθει από ρήξεις στο τοίχωμα του κόλπου λόγω έλλειψης λίπανσης ή βίαιων κινήσεων.

Η αιμορραγία, την πρώτη φορά που κάνει σεξ μια γυναίκα, μπορεί να συμβεί, μπορεί και να μην συμβεί. Όπως ακριβώς οποιαδήποτε άλλη φορά που συνευρεθεί σεξουαλικά με διείσδυση.

Ανάμεσα στις αιτίες που ίσως προκαλέσουν αιμορραγία κατά τη διάρκεια του σεξ είναι το άγχος, η μη πλήρης διέγερση ή κάποια λοίμωξη. Σε έρευνα μιας μαιευτήρα, η οποία ρώτησε 41 συναδέλφους της αν αιμορράγησαν την πρώτη φορά που έκαναν σεξ, το 63% απάντησε αρνητικά.

Οι χώρες ωστόσο που έχουν αναγάγει σε αξία ύψιστης σημασίας την παρθενία και την αστυνόμευση της γυναικείας σεξουαλικότητας, δεν αφήνουν το παραμικρό περιθώριο για τη βιολογική απόχρωση του ζητήματος.

Μια μελέτη του 2011 στο Πανεπιστήμιο Dicle, στην Τουρκία, διαπίστωσε ότι το 72,1% των φοιτητριών και το 74,2% των φοιτητών πίστευαν ότι ο παρθενικός υμένας αποτελεί ένδειξη παρθενίας, ωστόσο ακόμα πιο σοκαριστικό είναι πως το 30,1% των ανδρών ισχυρίστηκε ότι «το αιματοβαμμένο σεντόνι» πρέπει να επιδεικνύεται στην οικογένεια την πρώτη νύχτα του γάμου.

Αυτές οι απευκταίες πεποιθήσεις έχουν βαθύ αντίκτυπο στη δυνατότητα των γυναικών να αποκτήσουν πρόσβαση στη βελτίωση της σεξουαλικής τους υγείας, ορθώνοντας παράλληλα τροχοπέδες στην εξερεύνηση της σεξουαλικής τους ταυτότητας και προκαλώντας τους άγχος γύρω από το σεξ.

Σύμφωνα με μια κοινωνική έρευνα στη Γκίζα της Αιγύπτου, οι περισσότερες γυναίκες που ρωτήθηκαν, βίωσαν άγχος και φόβο πριν από την πρώτη νύχτα του γάμου τους, τα οποία παραχώρησαν τη θέση τους στον πόνο και τον πανικό κατά τη διάρκεια και μετά, λόγω των επικρατουσών αντιλήψεων για την παρθενία και τον παρθενικό υμένα.

Σε μια άλλη λιβανέζικη έρευνα φοιτητών πανεπιστημίου από το 2013, σχεδόν το 43% των γυναικών που ρωτήθηκαν, εκμυστηρεύτηκε ότι δεν θα έκανε προγαμιαίο σεξ υπό τον φόβο μην δεν αιμορραγήσουν τη νύχτα του γάμου τους.

Μία ακόμα μελέτη από την ίδια χώρα, τέσσερα χρόνια αργότερα, διαπίστωσε ότι από τις 416 γυναίκες, περίπου το 40% εξομολογήθηκε πως έκαναν πρωκτικό ή στοματικό σεξ προκειμένου να προστατεύσουν τον παρθενικό υμένα τους μέχρι να παντρευτούν.

Κατά τη διάρκεια της έρευνάς της, η Galer έπεσε πάνω σε αναρίθμητες διαδικτυακές αναρτήσεις γυναικών οι οποίες είχαν τρομοκρατηθεί, πιστεύοντας ότι είχαν χάσει τον παρθενικό υμένα τους εξαιτίας του αυνανισμού ή φοβούνταν τόσο πολύ να αγγίξουν τον εαυτό τους γι΄αυτόν τον λόγο που απλώς δεν το έκαναν ποτέ.

Παρθενικός υμένας, Δικαιοσύνη και αποκατάσταση

Ο μύθος του παρθενικού υμένα δεν επηρεάζει μόνο τη σεξουαλική ευημερία και την ισότητα των γυναικών. Μπορεί να εμποδίσει ακόμα και το δικαίωμά τους στη Δικαιοσύνη.

Το Πακιστάν μόλις πρόσφατα απαγόρευσε τα τεστ παρθενίας για επιζώσες βιασμού σε δικαστικές υποθέσεις. Πολλές χώρες, ωστόσο, ιδιαίτερα στην Ασία, τη Μέση Ανατολή και τη βόρεια και νότια Αφρική, εξακολουθούν να τα πραγματοποιούν.

Στο μεταξύ, η αποκατάσταση του παρθενικού υμένα με χειρουργική επέμβαση σε γυναίκες, οι οποίες είχαν προγαμιαία σεξουαλική επαφή και φοβούνται τις συνέπειες της αποκάλυψης, έχει μετατραπεί σε εξαιρετικά επικερδή επιχείρηση στην ιατρική κοινότητα.

Έναν χρόνο πριν η διαδικασία τεθεί εκτός νόμου στο Ηνωμένο Βασίλειο (τον Ιανουάριο του 2022), η Galer έστειλε email σε έναν χειρουργό από το Λονδίνο σχετικά με τα τεστ παρθενίας.

Ο βοηθός του την ενημέρωσε πως θα μπορούσε να λάβει μια ιατρική έκθεση που να επιβεβαιώνει ότι διέθετε άθικτο παρθενικό υμένα, έπειτα από μια επίσκεψη, έναντι 300 λιρών (περίπου 350 ευρώ). Σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσε να πάρει την ίδια βεβαίωση αν υποβάλλονταν σε επέμβαση κόστους 5.400 λιρών (8.500 ευρώ).

Τα ψέματα ανθίζουν στους ιστότοπους κλινικών παγκοσμίως

Παρόλα αυτά, χειρουργοί εξακολουθούν να διαφημίζουν τη συγκεκριμένη υπηρεσία ως «ωφέλιμη για γυναίκες που μπορεί να έχουν υποστεί κολπική βλάβη λόγω σεξουαλικής επαφής ή έντονων σωματικών δραστηριοτήτων».

Από τη στιγμή ωστόσο που ο παρθενικός υμένας δεν εξυπηρετεί κάποιον βιολογικό σκοπό, τι ωφέλιμο μπορεί να έχει η επεμβατική χειρουργική στη συγκεκριμένη περιοχή;

Οι ανακρίβειες και οι ψευδείς ισχυρισμοί ανθίζουν πάντως στους ιστότοπους των κλινικών παγκοσμίως.

«Η υμενοπλαστική εκτελείται για να δώσει πίσω σε μια ασθενή την παρθενία της», υποστηρίζει ένας Λιβανέζος χειρουργός, ενώ ένας άλλο στη Νέα Υόρκη ισχυρίζεται: «Yμενοπλαστική είναι η αποκατάσταση του παρθενικού υμένα στην αρχική του “παρθένα” κατάσταση».

Διαβασε ακομα

Το TikTok ξέρει ότι είσαι gay πριν από εσένα

Πώς ωστόσο θα μπει ένα οριστικό τέλος στον μύθο του παρθενικού υμένα;

«Το να επιστήσουμε την προσοχή σε κομμάτι αυτής της έρευνας θα ήταν μια αρχή, όπως και η αλλαγή των νομικών πρακτικών που υποστηρίζουν τα τεστ παρθενίας, αλλά και η αποτροπή των επαγγελματιών υγείας να παραπλανούν τους ανθρώπους», τονίζει η Galer.

Το θέμα είναι ότι πολλές από αυτές τις ιδέες δεν ενσταλάζονται μόνο από γενιά σε γενιά, αλλά ενισχύονται από εικασίες χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο.

Εάν κάποιος πιστεύει στην πολιτιστική ιδέα της παρθενίας και υποστηρίζει την ανισότητα των φύλων πίσω από αυτήν, ίσως απαιτείται μια κοσμογονική ανατροπή στις κοινωνίες ώστε να εμφυτευτούν νέες αντιλήψεις με την επιστημονική και κυρίως την πραγματική διάσταση της σημασίας του παρθενικού υμένα.

Πες τον αλλιώς, «δες» τον αλλιώς

Μερικοί πιστεύουν ότι για να ξεμπερδέψει μια και καλή η ανθρωπότητα με αυτόν τον μύθο, ο παρθενικός υμένας πρέπει να αλλάξει όνομα. Δεδομένου ότι τόσες πολλές γλώσσες – συμπεριλαμβανομένων των αραβικών και των τσεχικών – χρησιμοποιούν το «μεμβράνη παρθενίας» για να αναφερθούν σε αυτόν, μοιάζει καλή ιδέα.

Πράγματι, έρευνα έχει αναδείξει τη θετική επίδραση της μετονομασίας του παρθενικού υμένα στην αλλαγή των αντιλήψεων.

Το 2009, η Σουηδική Ένωση για τη Σεξουαλική Αγωγή αποφάσισε να αντικαταστήσει το «μεμβράνη παρθενίας» (mödomshinna) με το «κολπική κορώνα» (slidkrans). Άρχισαν να το χρησιμοποιούν παντού: στα φυλλάδια υπηρεσιών σεξουαλικής υγείας, στις εφημερίδες, στον επίσημο σουηδικό φορέα γλώσσας, καθώς και σε όλες τις επίσημες ανακοινώσεις.

Σχεδόν 10 χρόνια αργότερα, η ερευνήτρια Karin Milles διαπίστωσε ότι το 86% των ερωτηθέντων επαγγελματιών υγείας χρησιμοποίησαν τη λέξη «κολπικό στέμμα» στις κλινικές και στις επισκέψεις τους σε σχολεία.

Και ενώ μόνο το 22% των νέων το είχε ακούσει ξανά στο παρελθόν, λιγότεροι φανέρωσαν ενδείξεις ότι «βλέπουν» τον παρθενικό υμένα με τον «παραδοσιακά» πατριαρχικό τρόπο.

Πολλοί, επίσης, που δεν χρησιμοποίησαν απαραίτητα τη νέα λέξη, άρχισαν να αναπαράγουν τη θετική σεξουαλική φρασεολογία από τα φυλλάδια της Ένωσης, ενώ από τους λίγους που τη γνώριζαν, η πλειοψηφία χαρακτήρισε τον παρθενικό υμένα (mödomshinna) ως «μύθο».

Εκτός μάλιστα από αυτούς που υποστήριξαν ότι ο παρθενικός υμένας «δεν υπάρχει» καν, υπήρχαν και εκείνοι που ανέφεραν ότι «η ιδέα ήταν παλιά» ή κάτι που πίστευαν στην παιδική τους ηλικία πριν κάποιος τούς ενημερώσει πως ήταν «ψέμα».

Αν και μια αλλαγή στη γλώσσα δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη, είναι τουλάχιστον μια αρχή. Στο μεταξύ, πολλοί σεξουαλικοί παιδαγωγοί στον αγγλόφωνο κόσμο πιστεύουν ότι ο όρος «κολπική κορώνα» πρέπει να υιοθετηθεί ευρέως.

Ο παρθενικός υμένας προέρχεται από τον αρχαίο Έλληνα Θεό «Υμήν» ή «Υμέναιος» (Hymen), ο οποίος προστάτευε τον θεσμό του γάμου, όμως οι μύθοι γύρω από τη μικρή αυτή μεμβράνη έχουν αμαυρώσει ανεξίτηλα τη συγκεκριμένη ονομασία.

Το μυστικό της επιτυχίας των Σουηδών δεν είναι ότι «έπαιξαν» απλά με τις λέξεις, αλλά εξήγησαν γιατί το έκαναν, σε νέους και επαγγελματίες υγείας.

Ενώ έτσι μόνο ευοίωνο μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο φαίνεται να δείχνουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για την απαγόρευση πρακτικών όπως το τεστ παρθενίας και η «επισκευή» του παρθενικού υμένα, θα ήταν σοφότερο να αντιληφθούν ότι οι λόγοι πίσω από τις απαγορεύσεις, είναι αυτοί που πρέπει να αντηχήσουν στις αίθουσες διδασκαλίας και διαλέξεων ώστε να ριζώσουν βαθιά στις συνειδήσεις και την κοινωνία.

Μόνο και μόνο τότε, μπορεί να απαλλαγούμε από τη θηλιά επικίνδυνων μύθων όπως του παρθενικού υμένα. Ή μήπως καλύτερα της κολπικής κορώνας;

Με πληροφορίες από BBC