Η τεχνολογία υποτίθεται ότι κάνει τη ζωή μας ευκολότερη. Τα έξυπνα τηλέφωνα παρέχουν ένα παράθυρο στον κόσμο, επιτρέποντάς μας να κάνουμε σχεδόν τα πάντα με το πάτημα ενός κουμπιού. Τα έξυπνα σπίτια «φροντίζουν» τον εαυτό τους, ενώ οι «εικονικές συναντήσεις» σημαίνουν ότι ο χρόνος που δαπανάται για μετακινήσεις ανήκει πλέον στο παρελθόν.

Θα έπρεπε λοιπόν να έχουμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Χρόνος που τώρα ξοδεύεται για ύπνο, χαλάρωση ή απλά για να μην κάνουμε τίποτα – σωστά;

Αν η ιδέα ότι έχετε «περισσότερο χρόνο από ποτέ», σας κάνει να γουρλώσετε τα μάτια σας επειδή αυτό δεν ισχύει, μην ανησυχείτε, δεν είστε οι μόνοι. Υπάρχουν ολοένα και περισσότερα στοιχεία που δείχνουν ότι, ενώ η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να μας βοηθήσει να εξοικονομήσουμε λίγο χρόνο, καταλήγουμε τελικά να χρησιμοποιούμε αυτόν τον χρόνο για να κάνουμε όλο και περισσότερα πράγματα.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Theconversation.com, έρευνα που πραγματοποιήθηκε μέσω συνεντεύξεων με 300 άτομα από όλη την Ευρώπη, προκειμένου να διευρενηθεί πώς χρησιμοποιούν τις ψηφιακές συσκευές στην καθημερινή τους ζωή, έδειξε πως οι άνθρωποι επιθυμούν να «ξεφύγουν» από τις κενές ώρες στην καθημερινότητά τους. Το αποτέλεσμα είναι να «γεμίζουν» αυτό το χρόνο με ασχολίες, οι οποίες όμως θα ήταν αδύνατο να γίνουν χωρίς την χρήση της τεχνολογίας.

Φαίνεται ότι τελικά οι ήσυχες στιγμές φαντασίας και ονειροπόλησης γεμίζουν τώρα με ασχολίες βασισμένες στην τεχνολογία

Είτε περίμεναν το λεωφορείο, είτε ξυπνούσαν το πρωί, είτε ήταν ξαπλωμένοι στο κρεβάτι το βράδυ, οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι ο χρόνος που προηγουμένως θα ήταν «άδειος», τώρα ήταν γεμάτος με εφαρμογές για την εκπαίδευση του εγκεφάλου, δημιουργώντας λίστες με πράγματα που πρέπει να κάνουν ή να δοκιμάσουν με βάση τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κι άλλα προγράμματα.

Φαίνεται ότι τελικά οι ήσυχες στιγμές φαντασίας και ονειροπόλησης γεμίζουν τώρα με ασχολίες βασισμένες στην τεχνολογία. Αυτό συμβαίνει, εν μέρει, επειδή η τεχνολογία φαίνεται να αλλάζει την αντίληψή μας για το τι είναι ο ελεύθερος χρόνος. Για πολλούς ανθρώπους, δεν αρκεί πλέον να τρώνε απλώς το δείπνο τους, να βλέπουν τηλεόραση ή να κάνουν ένα μάθημα γυμναστικής.

Αντ’ αυτού, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η σπατάλη χρόνου, οι δραστηριότητες αυτές εκτελούνται ενώ παράλληλα περιηγούνται στο διαδίκτυο αναζητώντας τα στοιχεία για μια καλύτερη ζωή και προσπαθώντας να αναπτύξουν μια αίσθηση επιτυχίας.

Εκ πρώτης όψεως, κάποιες από αυτές τις ασχολίες μπορεί να μας φαίνεται ότι με τη χρήση της τεχνολογίας μας εξοικονομούν χρόνο. Θεωρητικά,οι ηλεκτρονικές πληρωμές μέσω τράπεζας σημαίνει ότι έχω περισσότερο χρόνο, μιας και δεν χρειάζεται να πηγαίνω στην τράπεζα. Ωστόσο, η έρευνα δείχνει πως αυτό δεν ισχύει καθώς η τεχνολογία συμβάλλει ουσιαστικά σε μια πιο «πυκνή μορφή ζωής».

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί κατά καιρούς να εμπνέουν, να παρακινούν ή να χαλαρώνουν τους ανθρώπους. Αλλά η έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι συχνά αισθάνονται ενοχές, ντροπή και λύπη αφού γεμίζουν τον ελεύθερο χρόνο τους με διαδικτυακές δραστηριότητες. Αυτό συμβαίνει επειδή αντιλαμβάνονται ότι οι διαδικτυακές δραστηριότητες είναι λιγότερο αυθεντικές και αξιόλογες από τις δραστηριότητες του πραγματικού κόσμου.

Φαίνεται ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να θεωρούν ότι το να πηγαίνουν μια βόλτα ή να είναι πραγματικά με τους φίλους τους είναι πιο πολύτιμο από το να βρίσκονται στο διαδίκτυο. Ίσως αν αφήναμε λίγο περισσότερο το τηλέφωνο κάτω, θα είχαμε χρόνο να μαγειρέψουμε τις συνταγές που βλέπουμε στο διαδίκτυο.

Πώς μπορούμε να πάρουμε τον χρόνο μας πίσω;

Οι νέες μορφές εργασίας θεωρείται επίσης ότι εντείνουν την φόρτο εργασίας. Η κατ’ οίκον και η υβριδική εργασίαμε τις τηλεδιασκέψεις, έχουν θολώσει τα όρια μεταξύ του χρόνου εργασίας και του προσωπικού χρόνου. Τώρα που το γραφείο βρίσκεται στο δωμάτιο, είναι πολύ εύκολο να σκεφτεί κανείς: «Θα πεταχτώ στο γραφείο και θα τελειώσω αφού βάλω τα παιδιά για ύπνο».

Ίσως αν αφήναμε λίγο περισσότερο το τηλέφωνο κάτω, θα είχαμε χρόνο να μαγειρέψουμε τις συνταγές που βλέπουμε στο διαδίκτυο

Η ψηφιακή τεχνολογία επιταχύνει τους ρυθμούς της ζωής μας. Πάρτε για παράδειγμα, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τις διαδικτυακές συναντήσεις (meetings). Πριν αυτά να υπάρξουν, έπρεπε να περιμένουμε απαντήσεις σε φωνητικά μηνύματα και επιστολές ή να ταξιδεύουμε σε μέρη για να μιλήσουμε μεταξύ μας. Αντίθετα, τώρα έχουμε απανωτές διαδικτυακές συναντήσεις, μερικές φορές χωρίς αρκετό χρόνο ενδιάμεσα για να πάμε στην τουαλέτα.

Και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο έχει συμβάλλει επίσης στην αύξηση της επικοινωνίας, πράγμα που σημαίνει περισσότερη δουλειά για να τα διαβάσετε και να απαντήσετε σε όλα αυτά. Η κακοσχεδιασμένη τεχνολογία μπορεί επίσης να μας αναγκάσει να κάνουμε περισσότερη δουλειά λόγω της αναποτελεσματικότητας που δημιουργεί.

Κάνοντας περισσότερα, μπορεί να καταλήξουμε να πετυχαίνουμε λιγότερα και να αισθανόμαστε χειρότερα.

Η ανάκτηση του χρόνου που «εξοικονομείται» από την τεχνολογία μπορεί να απαιτεί να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο. Για να απαλλαγούμε από τη συνήθεια να γεμίζουμε τον χρόνο μας με όλο και περισσότερες εργασίες, πρέπει πρώτα να αποδεχτούμε ότι μερικές φορές είναι εντάξει να κάνουμε λίγα πράγματα ή και τίποτα.

Τεχνολογία και εργασία: Το δικαίωμα στην αποσύνδεση

Στο εργασιακό περιβάλλον, οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι πρέπει να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον στο οποίο η αποσύνδεση είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε ρεαλιστικές προσδοκίες σχετικά με το τι μπορεί και τι πρέπει να επιτευχθεί σε μια κανονική εργάσιμη ημέρα.

Όμως, η ανάπτυξη νομοθεσίας που θα κατοχυρώνει το δικαίωμα στην αποσύνδεση μπορεί να είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι η τεχνολογία θα σταματήσει να καταλαμβάνει όλο τον χρόνο μας. Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, έχουν ήδη νομοθεσία για το δικαίωμα αποσύνδεσης.

Αυτή ορίζει ότι οι εργαζόμενοι δεν υποχρεούνται να είναι διαθέσιμοι για επικοινωνία εκτός του ωραρίου εργασίας τους και ότι έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν να πάρουν μαζί τους στο σπίτι τους «ψηφιακή εργασία».

Ίσως βέβαια και η ίδια η τεχνολογία να αποτελεί το κλειδί για την ανάκτηση του χρόνου μας: Φανταστείτε αν, αντί να σας λέει να σηκωθείτε και να μετακινηθείτε (για άλλη μια εργασία), το έξυπνο ρολόι σας σας έλεγε να σταματήσετε να εργάζεστε επειδή έχετε συμπληρώσει τις ώρες που έχετε συμφωνήσει στο συμβόλαιό σας.

Ίσως όταν η τεχνολογία αρχίσει να μας λέει να κάνουμε λιγότερα, να ανακτήσουμε επιτέλους το χρόνο μας.

Με πληροφορίες από το Theconversation.com