Η κλιματική κρίση επηρεάζει πλέον κάθε γωνιά του πλανήτη, ενώ λίγα είναι τα μέρη στη γη, όπου ο άνθρωπος δεν έχει αφήσει το σημάδι του. Υπολογίζεται ότι στο 95% της χερσαίας μάζας του πλανήτη μας υπάρχουν σημάδια ανθρώπινης δραστηριότητας, χωρίς να περιλαμβάνεται η Ανταρκτική όπου και εκεί η ανθρωπότητα έχει αφήσει το αποτύπωμά της. Περίπου το 16% της επιφάνειας της γης έχει τροποποιηθεί σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με μια πρόσφατη ανάλυση που αναφέρει το BBC.

Η αστική ανάπτυξη, τα έργα μεγάλης κλίμακας και τα μεταλλευτικά έργα αναδιαμορφώνουν ολόκληρα τοπία, ενώ η αποψίλωση των δασών και η γεωργία μεταβάλλουν ολόκληρα οικοσυστήματα. Η ρύπανση που παράγεται από τον άνθρωπο μπορεί να βρεθεί σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη μας.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 16 εκατομμύρια δολάρια την ώρα: «Ζαλίζει» το κόστος της κλιματικής κρίσης

Η αναδιαμόρφωση της γης, η οποία κλιμακώνει την κλιματική κρίση, συνεχίστηκε με γοργούς ρυθμούς κατά τη διάρκεια του 2023 – προς το καλύτερο και προς το χειρότερο. Ακολουθούν μερικοί από τους πιο δραματικούς τρόπους με τους οποίους το είδος μας άλλαξε την επιφάνεια του πλανήτη φέτος.

Μόλις πριν από δύο χρόνια, ο ύφαλος Pearson στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας δεν ήταν κάτι περισσότερο από μια μικροσκοπική ατόλη ανάμεσα σε περισσότερους από 100 υφάλους και κηλίδες κοραλλιών καλυμμένων με άμμο – όταν τα βλέπει κανείς από το διάστημα – που αποτελούν τα νησιά Spratly. Δείτε την παρακάτω εικόνα για να δείτε πώς ήταν το 2021:

Όμως το Βιετνάμ, το οποίο κατέχει το νησί από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, ξεκίνησε ένα μεγάλο σχέδιο διεύρυνσης προς τα τέλη του 2021. Με εκβάθυνση και επιχωμάτωση, η χώρα πρόσθεσε 163 στρέμματα (66 εκτάρια) γης στο νησί και δημιούργησε ένα λιμάνι στη μέση του υφάλου, το οποίο μπορείτε να δείτε στην παραπάνω δορυφορική εικόνα που ελήφθη τον Αύγουστο του 2023:

Η ανάπτυξη του νησιού Pearson είναι ένα μόνο από τα πολλά έργα οικοδόμησης γης που έχει αναλάβει το Βιετνάμ στα νησιά Spratly από το 2021. Μια σειρά από χώρες όπως η Κίνα, οι Φιλιππίνες και η Ταϊβάν, διεκδικούν τα νησιά και βρίσκονται πλέον στο επίκεντρο αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ τους.

Το 2023, το Βιετνάμ δημιούργησε επιπλέον 330 στρέμματα γης σε πέντε νέα νησιωτικά φυλάκια στα Spratlys, σύμφωνα με την Πρωτοβουλία Ασιατικής Θαλάσσιας Διαφάνειας του Κέντρου Στρατηγικών Διεθνών Σπουδών, η οποία παρακολουθεί το θαλάσσιο περιβάλλον στην περιοχή. Υποστηρίζει ότι 6.200 στρέμματα κοραλλιογενών υφάλων έχουν καταστραφεί την τελευταία δεκαετία από τη δημιουργία νησιών στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, τα περισσότερα από τα οποία έχουν κατασκευαστεί από την Κίνα. Στα νησιά αυτά έχουν κατασκευαστεί αρκετές στρατιωτικές βάσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας μεγάλης αεροπορικής βάσης.

Επιπλέον, η ανάπτυξη ηλεκτρικών οχημάτων και άλλων συσκευών που λειτουργούν με μπαταρίες είχε ως αποτέλεσμα να εκτοξευθεί η ζήτηση για λίθιο τα τελευταία χρόνια. Η ανησυχία για την ενδεχόμενη έλλειψη του κρίσιμου αυτού μετάλλου τα επόμενα χρόνια έχει οδηγήσει στην προσπάθεια να κατασκευαστούν νέα ορυχεία για την εξόρυξή του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και την κλιματική κρίση.

Στα όρη Shan της ανατολικής Μιανμάρ, οι γεωργικές πρακτικές έχουν μεταμορφώσει την επιφάνεια της λίμνης Inle, η οποία αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco. Η λίμνη είναι διάσημη για τους πλωτούς κήπους που δημιουργούν οι χωρικοί που ζουν κατά μήκος των ακτών της, ενώ οι ψαράδες που κωπηλατούν με τα πόδια τους. Όμως η ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας ντομάτας σε μεγάλη κλίμακα έχει μειώσει δραματικά την επιφάνεια της λίμνης.

Ψηλά στα βουνά των Άνδεων, σε υψόμετρο περίπου 4.400 μέτρων έχει ανοίξει μια τεράστια τρύπα στο έδαφος. Πρόκειται για το ανοιχτό ορυχείο χαλκού Quebrada Blanca, το οποίο επέκτεινε τις δραστηριότητές του το 2023. Οι εταιρείες που διαχειρίζονται το ορυχείο ελπίζουν να παράγουν από αυτό 300.000 τόνους χαλκού ετησίως.

Στις 6 Ιουνίου 2023, εκρήξεις άνοιξαν το φράγμα Καχόβκα, προκαλώντας την εκτίναξη νερού στον ποταμό Ντνίπρο και οδηγώντας σε σοβαρές πλημμύρες. Ο στρατός της Ουκρανίας κατηγόρησε τη Ρωσία ότι ανατίναξε σκόπιμα το φράγμα, ενώ η Ρωσία κατηγόρησε τους Ουκρανούς. Χωρίς το φράγμα να συγκρατεί το νερό, το τοπίο τόσο πάνω όσο και κάτω από το φράγμα άλλαξε άρδην τους μήνες που ακολούθησαν. Το δίκτυο καναλιών που τροφοδοτούνταν από τον ταμιευτήρα στέρεψε στη διάρκεια του καλοκαιριού και άφησε όσους εργάζονταν στις γύρω αγροτικές εκτάσεις να αγωνίζονται να αρδεύσουν τις καλλιέργειές τους.

Πριν από τις εκρήξεις, η στάθμη των υδάτων στον ταμιευτήρα Kakhovka ήταν η υψηλότερη που είχε σημειωθεί εδώ και πολλά χρόνια, αλλά μετά την καταστροφή του φράγματος σχεδόν στέρεψε. Μια αξιολόγηση από το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ περιέγραψε τη ζημιά ως μια «εκτεταμένη περιβαλλοντική καταστροφή» που θα εκτεινόταν πολύ πέρα από τα σύνορα της Ουκρανίας, επιδεινώνοντας την κλιματική κρίση. Ο ίδιος ο ταμιευτήρας αποτελούσε ένα πλήρως λειτουργικό οικοσύστημα που αποδεκατίστηκε, ενώ οι πλημμύρες στα κατάντη προκάλεσαν σημαντικές ζημιές στους φυσικούς βιότοπους. Η οργάνωση προειδοποίησε ότι οι ζημιές που προκλήθηκαν από τη διάρρηξη του φράγματος ήταν πιθανό να είναι «μη αναστρέψιμες».

Ένα κομμάτι της ερήμου που βρίσκεται 35 χιλιόμετρα από το Άμπου Ντάμπι έχει μετατραπεί στο μεγαλύτερο ενιαίο εργοστάσιο ηλιακής ενέργειας στον κόσμο. Περισσότερα από 4.000.000 ηλιακά πάνελ δείχνουν προς τον ουρανό στο Al Dhafra Solar Power Project, το οποίο είναι ικανό να παράγει αρκετή ηλεκτρική ενέργεια για σχεδόν 200.000 σπίτια.

Τον Σεπτέμβριο του 2023, η Αιθιοπία ανακοίνωσε ότι το φράγμα της Μεγάλης Αιθιοπικής Αναγέννησης στον Γαλάζιο Νείλο γέμισε με επιτυχία. Όμως η είδηση εξόργισε τα έθνη κατάντη του ποταμού, με την Αίγυπτο να κατηγορεί την Αιθιοπία ότι απειλεί τον εφοδιασμό της με νερό. Το φράγμα, το οποίο η Αιθιοπία θέλει να χρησιμοποιήσει για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αποτέλεσε ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ζήτημα, καθώς θα μπορούσε επίσης να επιτρέψει στην κυβέρνηση της χώρας τον έλεγχο της υδροδότησης των γειτόνων της.

Με πληροφορίες από το BBC