Progress bar

Οι 10χρονες Kioni και Maya κρατούν η μία το χέρι της άλλης στη διάρκεια του μαθήματος στη σχολή μπαλέτου Pointe Black

Pointe Black: Η σχολή μπαλέτου στο Λονδίνο που «σπάει» τα φυλετικά εμπόδια

22/12/2023

Ένα σχόλιο για το afro look στα μαλλιά της ώθησε την Ruth Essel να δημιουργήσει «έναν ασφαλή χώρο για τους μαύρους χορευτές στο μπαλέτο».

Η ιδρύτρια της σχολής μπαλέτου Pointe Black στο Λονδίνο θυμάται πως όταν ήταν παιδί, οι δάσκαλοί της σχεδόν την τιμωρούσαν, επειδή δεν ταίριαζε στο παραδοσιακό «καλούπι» της μπαλαρίνας.

«Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη φορά που ετοιμαζόμουν να χορέψω στο West End», λέει περιγράφοντας ένα περιστατικό. Σε ηλικία 10 ετών, σε τελική πρόβα στο θέατρο, εμφανίστηκε φορώντας περήφανα μία πλεχτή κοτσίδα. Την είχε φτιάξει η μαμά της, ξοδεύοντας τις τελευταίες 100 λίρες της.

Όμως η περηφάνια της μετατράπηκε σε ντροπή. Η δασκάλα της τήν έδειξε στην παράταξη μιας σχεδόν αποκλειστικά λευκής ομάδας χορευτών, λέγοντάς της: «Θα βγάλεις όλα αυτά τα ζιγκ-ζαγκ από τα μαλλιά σου».

Η διαφορετικότητα ως επιλογή

Αυτή ήταν μόνο μία από τις πολλές περιπτώσεις που η Essel αισθάνθηκε ότι στο μπαλέτο, το να είναι διαφορετική, ήταν «σαν μια προκλητική επιλογή από μέρους μου», αναφέρει. «Όλα αυτά είναι πράγματα που συνέβησαν πριν γίνω 16 ετών και δεν ήξερα πώς να συμπεριφερθώ ή πώς να αντιδράσω».

Αυτές οι προκλήσεις ενέπνευσαν την Essel, αναπληρώτρια διευθύντρια προγραμμάτων σε μια μονάδα του Βασιλικού Κολεγίου Ψυχιατρικής, να ιδρύσει το Pointe Black το 2020 σε ηλικία 26 ετών.

«Ήθελα να υπάρχει ένα μαύρο περιβάλλον. Να υπάρχουν άνθρωποι που να μου μοιάζουν. Να υπάρχει ένας δάσκαλος που να μου μοιάζει», λέει. Ανακαλεί στη μνήμη της το πόσο ενθαρρυντικό κι ενδυναμωτικό ήταν να φορέσει επιτέλους μαύρο καλσόν και παπούτσια, αντί για το παραδοσιακό ροζ για τις μπαλαρίνες, «γιατί ήταν πιο κοντά στο χρώμα μου».

Η χαρακτηριστική εικόνα της μπαλαρίνας παραμένει ανοιχτόχρωμη, παρόλο που η μορφή της τέχνης – που ξεκίνησε από την ιταλική Αναγέννηση – έχει επεκταθεί παγκοσμίως με αστέρες από την Ασία, τη Νότια Αμερική και την Κούβα. Και οι εταιρείες κλασικού μπαλέτου επιδιώκουν μια ομοιόμορφη εμφάνιση. Ιδίως σε έργα όπως η «Λίμνη των Κύκνων», είναι ακόμη δυσκολότερο για τους μαύρους χορευτές να προσληφθούν ή να προαχθούν.

Περίπου το 2,2% των χορευτών στις τέσσερις κορυφαίες εταιρείες μπαλέτου του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν μαύρη καταγωγή. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 3% του μαύρου πληθυσμού της χώρας, ανέφερε η Sandie Bourne, μέλος της επιτροπής της βρετανικής Εταιρείας Έρευνας Χορού, στη διδακτορική της διατριβή το 2017.

Στο Βασιλικό Μπαλέτο, «είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε το θέατρό μας ένα φιλόξενο και χωρίς αποκλεισμούς μέρος για όλους», δήλωσε στο Reuters εκπρόσωπος της εταιρείας.

«Ο χορός είναι για όλους», είπε από την πλευρά του εκπρόσωπος της Βασιλικής Ακαδημίας Χορού και πρόσθεσε πως «η διασφάλιση της ποικιλομορφίας στον κόσμο του χορού είναι σημαντική για όλους στη RAD».

Ανατρέποντας τα στερεότυπα στο μπαλέτο

Η Essel θέλει να επιταχύνει την αλλαγή ανατρέποντας το status quo. «Ενσωματώνουμε αφρικανικά βήματα και μουσικά στιλ στις παραστάσεις μας», λέει. Ξεκαθαρίζει πως στη σχολή της υπάρχουν παιδιά με afro look, με πλεξούδες, με μπούκλες. «Γιορτάζουμε τον άνθρωπο, ανεξάρτητα από την καταγωγή του», τονίζει.

Η Maya Beale-Springer, μια 10χρονη μαθήτρια στο Pointe Black και σε μια άλλη σχολή μπαλέτου, απολαμβάνει να εξερευνά διάφορα στιλ. «Μπορώ να δοκιμάσω διαφορετικά είδη μπαλέτου, διαφορετική μουσική», λέει η επίδοξη αστροφυσικός, μετά από μια άψογη πρόβα σόλο για μια επερχόμενη παράσταση. «Μου αρέσει το μπαλέτο, οπότε θα ήθελα να το κάνω, αλλά ελπίζω ότι η καριέρα μου δεν θα μπει εμπόδιο».

Η Essel, η οποία διδάσκει όλα τα μαθήματα στη σχολή της, το βλέπει ως έναν ασφαλή χώρο για τους μαύρους χορευτές. Εκεί μπορούν να ζητήσουν συμβουλές και ως έναν τρόπο να δημιουργηθεί ένα κοινωνικό δίκτυο στούντιο, χορευτών και δασκάλων.

«Όταν ήμουν 15 ετών, ήθελα να κάνω αίτηση σε σχολές χορού. Με αποθάρρυναν επειδή μου έλεγαν ότι ο κόσμος του μπαλέτου δεν ήταν πραγματικά έτοιμος για κάποιον που έμοιαζε με εμένα», θυμάται. «Τα πάντα στη σχολή μου είναι αυτό που θα ήθελε ο νεότερος εαυτός μου», λέει στο Reuters.

Οι μικρές μπαλαρίνες αγκαλιάζουν τη δασκάλα τους και ιδρύτρια της σχολής Ruth Essel, στόχος της οποίας είναι να σπάσει τα στερεότυπα στον χώρο του μπαλέτου.