Στις 21 Δεκεμβρίου του 1968, τρεις άνδρες ανέλαβαν το δυσκολότερο, μέχρι τότε, εγχείρημα στην Iστορία της κατάκτησης του Διαστήματος, τόσο από τεχνικής, όσο και από ψυχολογικής βαρύτητας.

Λίγες ημέρες αργότερα, οι Φρανκ Μπόρμαν, Τζέιμς Λόβελ και Γουίλιαμ Άντερς θα κατακτούσαν την «αθανασία» ως οι πρώτοι άνθρωποι που ξέφυγαν από το πεδίο βαρύτητας της Γης για να φθάσουν στη Σελήνη και να αντικρίσουν την αθέατη πλευρά της. Μάρτυρας, ολόκληρη η ανθρωπότητα, η οποία παρακολούθησε, με κομμένη την ανάσα, την ιστορική αυτή στιγμή σε ζωντανή μετάδοση.

Παραμονή Χριστουγέννων πλέον, το «Απόλλων 8», το μεγαλύτερο τότε διαστημόπλοιο στον κόσμο, θα εισερχόταν σε χαμηλή τροχιά γύρω από «την αχανή, μοναχική και βλοσυρή», όπως τη χαρακτήρισε ο Μπόρμαν, Σελήνη.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ο μουσάτος ήρωας επέστρεψε για να σώσει τον πλανήτη

Οι τρεις τους θα είχαν επίσης την ανεπανάληπτη ευκαιρία να παρακολουθήσουν την ανατολή της Γης, αποφασίζοντας να απαγγείλουν τους πρώτους στίχους της Γένεσης, 100 χιλιόμετρα από την επιφάνεια του φεγγαριού, («Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον Ουρανόν και την Γην. Η δε Γη ην αόρατος και ακατασκεύαστος και σκότος επάνω της αβύσσου και πνεύμα Θεού επεφέρετο επάνω του ύδατος. Και είπεν ο Θεός γεννηθήτω φως, και εγένετο φως») σε ένα ακροατήριο δεκάδων εκατομμυρίων.

Για τους τρεις αστροναύτες, αυτή η στιγμή θα χαρασσόταν ανεξάλειπτα στις πιο καλά φυλασσόμενες κρύπτες του μυαλού και της καρδιάς, αγνοώντας τότε τη σημασία του χριστουγεννιάτικου δώρου που έστελναν στην ανθρωπότητα.

Όχι μια φωτογραφία που θα αποκάλυπτε ένα από τα κρυμμένα μυστικά της Σελήνης, αφού μελετούσαν κυρίως όλα τα πιθανά σημεία προσελήνωσης, την οποία -κατά τα ειρωνικά τερτίπια της μοίρας- θα καλούνταν να πραγματοποιήσουν αργότερα άλλοι, αλλά της Γης. Ανέλπιστα και απροσδόκητα, όπως έγιναν τόσα και τόσα μικρά ή μεγάλα, αλλά πάνδημα αναγνωρισμένα ως σπουδαία πράγματα στην Ιστορία.

Ήταν η στιγμή που η φωτισμένη Γη δραπέτευε από το έρεβος της αγκαλιάς του άγονου σεληνιακού ορίζοντα.

«Ω Θεέ μου, κοίτα αυτήν την εικόνα εκεί! Ανεβαίνει η Γη. Ουάου, είναι τόσο όμορφη!» είπε, αδυνατώντας να κρύψει τον ενθουσιασμό του, ο Άντερς στον Λόβελ, πριν τον προτρέψει να του δώσει γρήγορα ένα έγχρωμο φιλμ.

«Είναι μια όμορφη λήψη» ψέλλισε εκείνος καθώς ακούστηκε το κλείστρο και ο Άντερς απαθανάτιζε μία από τις πιο διασημότερες εικόνες στον κόσμο.

Η φωτογραφία ονομάστηκε “Earthrise” (Ανατολή της Γης) και ως η πρώτη έγχρωμη απεικόνιση του πλανήτη μας από το Διάστημα, διαδόθηκε σε κάθε γωνιά του, ταχύτερα και από τον «Κρόνο 5», τον πύραυλο που έστειλε το “Apollo 8” εκτός εξώσφαιρας.

Η Earthrise μάς έδειξε ότι η Γη ήταν αυτή η πολύ ευάλωτη σφαίρα στο διάστημα – Michael Pritchard

Σε αυτήν πιστώνεται ευρέως η ώθηση του παγκόσμιου περιβαλλοντικού κινήματος, οδηγώντας, το 1970, στη θέσπιση της Ημέρας της Γης (έχει προγραμματιστεί για τις 22 Απριλίου τουλάχιστον μέχρι το 2025), που προωθεί τον ακτιβισμό και την ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον.

Πλησιάζοντας τα 55 χρόνια από τη λήψη της, η Earthrise θεωρείται μία από τις πιο εμβληματικές φωτογραφίες που τραβήχτηκαν ποτέ.

«Είναι απλώς η τέλεια εικόνα», τονίζει ο Michael Pritchard, εξέχον μέλος της Royal Photographic Society του Ηνωμένου Βασίλειου (μία από τις παλαιότερες ενώσεις φωτογράφων στον κόσμο), προσθέτοντας: «Ήταν μια έγχρωμη και καλή εικόνα υψηλής ανάλυσης που μπορούσε να αναπαραχθεί με ακρίβεια, παρέχοντας μια οπτική της Γης που κανείς δεν είχε ξαναδεί».

Παράλληλα, εξήγησε πως «έδειχνε ξεκάθαρα τη Γη από το Διάστημα, αλλά επίσης την τοποθέτησε σε ένα πλαίσιο που δεν είχαμε ξαναδεί. Μας έδειξε ότι η Γη ήταν αυτή η πολύ ευάλωτη σφαίρα στο Διάστημα».

Η Earthrise «πυροδότησε» το περιβαλλοντικό κίνημα παγκοσμίως

Χάρη στη φωτογραφία του Άντερς, ο περιβαλλοντικός ακτιβισμός εξαπλώθηκε ραγδαία στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, στο τέλος της δεκαετίας του 1960. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις “Friends of the Earth” και “Greenpeace” ιδρύθηκαν το 1969 και το 1971, αντίστοιχα, ενώ η κυβέρνηση των ΗΠΑ συνέστησε την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος το 1970.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι 18 μήνες αφού τραβήχτηκε η “Earthrise”, 20 εκατομμύρια άτομα ξεχύθηκαν στους δρόμους σε όλες τις ΗΠΑ, διαμαρτυρόμενα για την καταστροφή του περιβάλλοντος κατά την πρώτη Ημέρα της Γης.

Από την πλευρά της, η Kathleen Rogers, πρόεδρος του “Earth Day Network”, υπογραμμίζει ότι η φωτογραφία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ενθάρρυνση των ανθρώπων να συμμετάσχουν ενεργά στον περιβαλλοντικό ακτιβισμό.

«Έδωσε την αφορμή για την Ημέρα της Γης, στην οποία συμμετέχουν τώρα ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι και δημιούργησε ένα περιβαλλοντικό κίνημα παγκοσμίως» προσθέτει, σημειώνοντας ότι όλες οι αφίσες για την Ημέρα της Γης το 1970 είχαν την Ανατολή της Γης.

«Πριν από την Ημέρα της Γης, οι άνθρωποι μιλούσαν για το πώς η εξερεύνηση του Διαστήματος είχε καταστήσει πολύ πιο σαφές πόσο μοναδικοί είμαστε» υποστηρίζει η Rogers, ωστόσο «μόλις δημοσιεύτηκε η φωτογραφία, μέλη του Κογκρέσου και παγκόσμιοι ηγέτες άρχισαν να μιλούν για το πόσο εύθραυστη ήταν η Γη».

Η Earthrise ανέδειξε τη μοναδικότητα της Γης σε αυτό το αχανές μαύρο σύμπαν, κάνοντας εκατομμύρια ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν πόσο βρόμικος ήταν (και παραμένει) ο πλανήτης μας.

Σύμφωνα με την Pritchard, εικόνες όπως η φωτογραφία της Ανατολής της Γης μπορούν να πουν πολλά περισσότερα «από σελίδες επί σελίδων εκθέσεων περιβαλλοντικών οργανώσεων».

«Επισήμανε ότι η Γη δεν είναι κάτι από το οποίο μπορούμε να παίρνουμε συνεχώς, ότι πρέπει να τη διατηρήσουμε. Εκεί βρίσκεται η πραγματική δύναμη και η σημασία της Earthrise…» προσθέτει, υποστηρίζοντας ότι «μια εικόνα μπόρεσε να συνοψίσει τόσα πολλά, με τρόπο που ξεπερνούσε έγγραφα και χαρτιά».

Είναι η ιστορία και το ισχυρό μήνυμα της μοναδικής αυτής φωτογραφίας που εξακολουθούν να ερεθίζουν την περιβαλλοντική συνείδηση, καθιστώντας τη διαχρονικό λάβαρο κατά της ανερυθρίαστης λεηλασίας του πλανήτη μας.

«Δείχνει τη Γη στην οποία ζούμε όλοι, μια μικρή μπλε σφαίρα που βρίσκεται μέσα σε αυτή τη μαύρη έκταση. Υπονοεί τα πάντα, από την ευθραυστότητα μέχρι τη μοναδικότητά μας», καταλήγει η Pritchard.

Διαβασε ακομα

Όλη η αλήθεια για τη φωτογραφία που στοίχειωσε τον 20ό αιώνα

Η Γη μας ήταν η μόνη χρωματισμένη εικόνα στο σύμπαν…

Και το πλήρωμα του Apollo 8, χωρίς να το γνωρίζει τότε, άφησε ως πολύτιμη παρακαταθήκη στην ανθρωπότητα κάτι πολύ πιο αγλαό και υπέρτερο από την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη. Ύψωσε από εκεί ψηλά τη σημαία για τη σωτηρία του «δικού μας» πλανήτη ώστε να τη δούμε όλοι και «αντήχησε» το μήνυμα ενδυνάμωσης της περιβαλλοντικής συνείδησης για να ακουστεί παντού. Περισσότερο από μισό αιώνα μετά, πόσο έχει αλλάξει τελικά ο κόσμος μας;

Με πληροφορίες από BBC