Η Δανία προσπάθησε να μειώσει το ποσοστό γεννήσεων στην περιοχή της Αρκτικής, που κάποτε ήταν αποικία της, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, με ανατριχιαστικό τρόπο, τοποθετώντας σπιράλ στις γυναίκες.

Στο πλαίσιο μίας πρωτοφανούς εκστρατείας με στόχο να μην υπάρξει αύξηση του γηγενούς πληθυσμού, τοποθετήθηκαν ενδομήτρια σπειράματα (σπιράλ) σε τουλάχιστον 4.500 γυναίκες -εν αγνοία τους ή χωρίς συναίνεση-ώστε να μην μπορούν να τεκνοποιήσουν.

Έρευνα για τα σπιράαλ σε πάνω από 4.000 γυναίκες

Για την υπόθεση αυτή έχει ξεκινήσει έρευνα, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025, ωστόσο μια ομάδα γυναικών αρνείται να περιμένει ως τότε και διεκδικεί αποζημίωση από τη δανική κυβέρνηση άμεσα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που αποκαλύπτεται μία βάναυση τακτική της Δανίας απέναντι σε Γροιλανδούς

Κάποιες από αυτές τις 67 γυναίκες που αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους, είναι σήμερα 70 ετών.

Η Γροιλανδία, που σήμερα αποτελεί ημι-κυριαρχικό έδαφος της Δανίας, ήταν αποικία της Δανίας μέχρι το 1953.

Σύμφωνα με τα στοιχεία από τα εθνικά αρχεία, μόνο στο διάστημα μεταξύ 1966-1970, τοποθετήθηκαν 4.500 ενδομήτριες συσκευές σπιράλ (IUDs) σε γυναίκες, μερικές από τις οποίες ήταν μόλις 13 ετών, χωρίς τη γνώση ή τη συγκατάθεσή τους.

Η κλίμακα της εκστρατείας αποκαλύφθηκε πέρυσι σε ένα podcast που δημοσίευσε ο ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Δανίας DR, όπου αναφέρθηκε ότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης της Γροιλανδίας, μέχρι το τέλος του 1969, στο 35% των γυναικών που θα μπορούσαν δυνητικά να γεννήσουν παιδιά, είχε τοποθετηθεί ενδομήτριο σπείραμα.

Η πρακτική αυτή, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ακολουθήθηκε μέχρι το 1975, αλλά πληροφορίες του BBC αναφέρουν ότι συνεχίστηκε για πολλά χρόνια ακόμα.

Πέρυσι, η υπουργός Υγείας της Γροιλανδίας είχε δηλώσει στο BBC ότι δεν γνώριζε ότι η αντισύλληψη εξακολουθούσε να χορηγείται στις γυναίκες χωρίς τη συγκατάθεσή τους και κατά παράβαση του νόμου και της δεοντολογίας της περίθαλψης.

Τι καταγγέλλουν οι γυναίκες για τα σπιράλ

Μία γυναίκα ανακάλυψε ότι της είχε τοποθετηθεί σπιράλ, όταν προσπαθούσε να μείνει έγκυος το 2009.

Μία άλλη κατήγγειλε στο BBC ότι τής είχαν κάνει ένεση αντισυλληπτικού το 2014, χωρίς τη συγκατάθεσή της.

Το επίμαχο πρόγραμμα έχει μπει στο μικροσκόπιο μίας επιτροπής που συστάθηκε από τις κυβερνήσεις της Δανίας και της Γροιλανδίας, ωστόσο το πόρισμά της δεν αναμένεται να παραδοθεί πριν από τον Μάιο του 2025.

«Δεν θέλουμε να περιμένουμε τα αποτελέσματα της έρευνας», δήλωσε η ψυχολόγος Naja Lyberth, η οποία ξεκίνησε τη διαδικασία για την αποζημίωση των γυναικών.

Μία γυναίκα ανακάλυψε ότι της είχε τοποθετηθεί σπιράλ, όταν προσπαθούσε να μείνει έγκυος το 2009

«Γερνάμε. Οι μεγαλύτερες από εμάς, στις οποίες τοποθετήθηκαν ενδομήτρια σπειράματα τη δεκαετία του 1960, έχουν γεννηθεί τη δεκαετία του 1940 και πλησιάζουν τα 80. Θέλουμε να δράσουμε τώρα», τόνισε και πρόσθεσε πως σε ορισμένες περιπτώσεις, οι συσκευές που είχαν τοποθετηθεί ήταν πολύ μεγάλες για το σώμα των κοριτσιών, προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές στην υγεία ή ακόμη και στειρότητα, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οι γυναίκες δεν γνώριζαν για την ύπαρξη των σπιράλ μέχρι που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα από γυναικολόγους.

Η Lyberth κατηγόρησε την τότε κυβέρνηση της Δανίας ότι ήθελε να ελέγξει το μέγεθος του πληθυσμού της Γροιλανδίας, προκειμένου να εξοικονομήσει χρήματα για την κοινωνική πρόνοια.

«Είναι ήδη 100% σαφές ότι η κυβέρνηση έχει παρανομήσει παραβιάζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματά μας και προκαλώντας μας σοβαρή βλάβη», τόνισε.

Αν αναμονή της αντίδρασης της Δανίας

Κάθε μία από τις 67 γυναίκες που έχουν στραφεί κατά της κυβέρνησης της Δανίας, ζητά αποζημίωση ύψους 42.150 δολαρίων. Ο δικηγόρος που τις εκπροσωπεί έστειλε το αίτημά τους στο γραφείο της πρωθυπουργού της Δανίας Mette Frederiksen.

Η Lyberth πάντως, δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη κι εκτιμά πως το αίτημα αυτό θα απορριφθεί από την κυβέρνηση, με την πρόφαση ότι αναμένει τα αποτελέσματα της επιτροπής.

67 γυναίκες ζητούν αποζημίωση ύψους 42.150 δολαρίων η κάθε μία

Ξεκαθάρισε πάντως πως σε μία τέτοια περίπτωση, οι γυναίκες είναι αποφασισμένες να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που αποκαλύπτεται μία βάναυση τακτική της Δανίας απέναντι στον πληθυσμό της Γροιλανδίας.

Πέρυσι η δανική κυβέρνηση ζήτησε συγγνώμη και κατέβαλε αποζημίωση σε έξι Ινουίτ, που είχαν απομακρυνθεί βίαια από τις οικογένειές τους τη δεκαετία του 1950, στο πλαίσιο μίας προσπάθειας να δημιουργηθεί μία δανόφωνη ελίτ στη Γροιλανδία.

Η Γροιλανδία έχει πληθυσμό μόλις 57.000 κατοίκων και είναι το μεγαλύτερο νησί και η βορειότερη χερσαία περιοχή στον κόσμο. Έχει δική της σημαία, γλώσσα και πρωθυπουργό, ενώ ανέλαβε τον έλεγχο του συστήματος υγείας το 1991. Το νόμισμά της, το σύστημα Δικαιοσύνης και τα θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας παραμένουν υπό τον έλεγχο της Δανίας.

Με πληροφορίες από: BBC