Μπορείς να κερδίσεις στο The Last Of Us χωρίς όπλα; Η ηθική στο gaming διχάζει.
Το YouTube είναι γεμάτο με βίντεο από gaming streamers, οι οποίοι προσπαθούν να παίξουν ένα βίαιο βιντεοπαιχνίδι, με μία όμως πρόκληση: πρέπει να νικήσουν, χωρίς να σκοτώσουν ούτε έναν αντίπαλο.
Εκατομμύρια viewers απολαμβάνουν να βλέπουν τέτοια βίντεο, όπου ο παίκτης προσπαθεί να φέρει εις πέρας αυτή τη συχνά δύσκολη αποστολή. Τι κάνει τέτοια βίντεο τόσο διασκεδαστικά; Πιθανόν το challenge, ίσως η αίσθηση της παράβασης του βασικού κανόνα του παιχνιδιού, που είναι ο φόνος. Ίσως όμως αγγίζει και κάτι βαθύτερο: την ηθική στο gaming.
Η δεκαετία του ‘90 ήταν αυτό που θα λέγαμε, η χρυσή εποχή της gaming βιομηχανίας. Εκείνη την εποχή γεννήθηκαν τα βιντεοπαιχνίδια με τρισδιάστατα γραφικά, φέροντας μαζί τους και νέα είδη όπως τα first persons shooter, τα real-time strategy και τα MMO.
Παράλληλα, έκαναν τη δυναμική τους εμφάνιση και οι πρώτες οικιακές κονσόλες, όπως το θρυλικό πλέον, PlayStation, το οποίο έσπασε το φράγμα της πώλησης 100 εκατομμυρίων συσκευών.
Οι πωλήσεις της gaming βιομηχανίας ανέβαιναν ραγδαία, αναπτύσσονταν διαρκώς καινοτόμες ιδέες και νέα γραφικά. Η κοινότητα μαζικοποιούνταν και το gaming γινόταν ένας από τους πιο mainstream τρόπους ψυχαγωγίας της νέας γενιάς.
Τα ηθικά διλήμματα των gamers
Μαζί με όλο αυτό το πνεύμα της επανάστασης, ερχόταν και ένα κύμα ταμπού και ηθικών ερωτημάτων. Όλο και περισσότερες φωνές εκδήλωναν τις ανησυχίες τους για το αποτύπωμα του gaming στη ψυχική υγεία. Αρκετοί έκαναν λόγο για τους κινδύνους που εγκυμονούσε η ψηφιακή βία στην πραγματική συμπεριφορά των νέων.
Σήμερα ωστόσο, τέτοιες απόψεις μοιάζουν ξεπερασμένα ταμπού. Η gaming κοινότητα βρίσκεται πλέον παντού, αγκαλιάζοντας κάθε ηλικιακή ομάδα, ενώ αμέτρητα είδη παιχνιδιών εμφανίζονται διαρκώς, καλύπτοντας κάθε γούστο.
Παρόλο όμως που τα ταμπού έχουν ξεθωριάσει, κάποια ηθικά ερωτήματα παραμένουν και απασχολούν μέχρι και ακαδημαϊκούς.
H πραγματικότητα μοιάζει να είναι αυτή που επηρεάζει τη συμπεριφορά στο παιχνίδι.
Με μία ρεαλιστική και σχεδόν κυνική προσέγγιση, θα λέγαμε πως τα βιντεοπαιχνίδια είναι απλώς κώδικες. Οι εχθροί, το περιβάλλον, τα ζώα, οι άνθρωποι, τα τέρατα, όλα αποτελούν κομμάτι ενός κώδικα. Στο gaming, δεν υπάρχει καμία ηθική και υλική διαφορά, αν κανείς σκοτώσει εκατό ανθρώπους, αθώα ζώα ή κλέψει ένα αυτοκίνητο.
Και όμως, πολλοί παίκτες βρίσκουν ηθικές και συναισθηματικές δυσκολίες στην ιδέα του φόνου αθώων σε ένα παιχνίδι. Άλλοι, χρησιμοποιώντας τη φράση «είναι απλώς ένα παιχνίδι», δε βρίσκουν κανέναν ενδοιασμό να ασκήσουν βία.
Τέλος, πολλοί είναι εκείνοι που θα δυσκολευτούν να σκοτώσουν ένα ζώο σε κάποιο παιχνίδι. Θα απολαύσουν ωστόσο, ένα άλλο βίαιο παιχνίδι, σκοτώνοντας αμέτρητους εχθρούς. Όλες αυτές οι προσεγγίσεις, σκιαγραφούν μία περίπλοκη και βαθιά προσωπική ηθική στο παιχνίδι.
Οι «κατηγορίες» παικτών
Σύμφωνα με ακαδημαϊκές έρευνες, οι παίκτες χωρίζονται στους ηθικά ενεργούς και ηθικά αποσυνδεμένους. Οι πρώτοι συχνά θα αφήσουν ηθικά στοιχεία από την πραγματικότητα να επηρεάσουν τη συμπεριφορά τους στο παιχνίδι, αναπτύσσοντας στοιχεία ενσυναίσθησης. Οι δεύτεροι ωστόσο, είναι πιο εύκολο να κάνουν βίαιες ή «κακές» επιλογές σε ένα παιχνίδι.
Η ηθική και η ψυχική υγεία στο gaming
6 Images
Κάποιες μελέτες αναφέρουν πως οι παίκτες χρησιμοποιούν ποικίλες τακτικές για να απαλλάξουν τους εαυτούς τους από την ενοχή ή για να δικαιολογήσουν κάποιες πράξεις στα βιντεοπαιχνίδια. Άλλες πάλι, διαπιστώνουν πως αρκετοί παίκτες νιώθουν ενοχές όταν ασκούν αδικαιολόγητη βία.
Η σχέση μεταξύ πραγματικότητας και παιχνιδιού είναι χωρίς αμφιβολία αρκετά περίπλοκη. Σε αντίθεση με άλλες μορφές ψυχαγωγίας, όπως οι ταινίες και οι σειρές, το gaming δημιουργεί μία πιο διαδραστική σχέση μεταξύ του παίκτη και τον χαρακτήρα που υποδύεται.
Έτσι λοιπόν αρκετοί παίκτες ψυχαγωγούνται ακολουθώντας τον χαρακτήρα του. Την ίδια στιγμή όμως, η πραγματικότητα μοιάζει να είναι αυτή που επηρεάζει τη συμπεριφορά στο παιχνίδι και όχι το αντίθετο. Με τους παίκτες να επιλέγουν εάν θα επιτρέψουν την ηθική τους από τον πραγματικό κόσμο να επηρεάσει τις πράξεις τους ή αν θα τη μπλοκάρουν όταν εισέρχονται στο gaming περιβάλλον. Παρόλα αυτά, όλες αυτές οι αυτές οι επιλογές διαφέρουν από σενάριο σε σενάριο.
Η ηθική στην ανάπτυξη των παιχνιδιών
Το 2009 κυκλοφόρησε το Call of Duty: Modern Warfare 2, ένα παιχνίδι με αρκετή βία και δράση. Σε μία αποστολή λοιπόν, οι παίκτες καλούνται να πραγματοποιήσουν τρομοκρατική επίθεση εναντίον αμάχων σε ένα αεροδρόμιο.
Η συγκεκριμένη αποστολή, αν και δεν ήταν υποχρεωτική, προκάλεσε αρκετή διαμάχη στη gaming κοινότητα και όχι μόνο. Το παράδειγμα του Call of Duty, αναδεικνύει πως η ηθική δεν είναι μόνο ζήτημα των παικτών, αλλά και των κατασκευαστών των games.
Για αυτόν το λόγο, συχνά στα σενάρια τους θέτουν ηθικά διλήμματα προς τους παίκτες, παρέχουν μία σχετική ελευθερία επιλογών, αλλά και τιμωρούν με συνέπειες σε «κακές» πράξεις.
Πολλά gaming studio αντιλαμβάνονται την ηθική ευθύνη τους στο σχεδιασμό ενός παιχνιδιού.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το «Hellblade: Senua’s Sacrifice», ένα παιχνίδι το οποίο ρίχνει φως σε ψυχικά τραύματα και νοσήματα. Εκεί, ο παίκτης ακολουθεί την πρωταγωνίστρια, η οποία υποφέρει από ψύχωση, έχοντας ανά διαστήματα την ελευθερία επιλογών, που καθορίζουν την εξέλιξη του παιχνιδιού.
Παιχνίδια με παρόμοια σενάρια αναδεικνύουν πως εν τέλει οι παίκτες επηρεάζονται περισσότερο από σενάρια, τα οποία επικεντρώνονται σε βαθύτερα ηθικά ερωτήματα, παρά από παιχνίδια που έχουν έντονα στοιχεία βίας. Δείγμα πως τα σενάρια που σχετίζονται με την πραγματικότητα, τείνουν να έχουν πιο έντονο αποτύπωμα στους παίκτες.
Φαίνεται λοιπόν πως τόσο ο σχεδιασμός ενός παιχνιδιού, όσο και το ηθικό υπόβαθρο του παίκτη, είναι αυτά που διαμορφώνουν τελικά τις επιλογές στον εικονικό κόσμο.
Με πληροφορίες από: Guardian
Νεοτερα
